XaaS plaatst gebruik boven bezit
Anything as a Service is de verzamelnaam voor het aanbieden van het gebruik van een ICT-product of -dienst. Bedrijven die een XaaS-oplossing afnemen zijn geen eigenaar van de oplossing, maar krijgen een soort abonnement op het gebruik. De toegang verloopt bijna altijd via internet, tenzij in uitzonderlijke gevallen waarbij een fysiek product bij de klant geïnstalleerd wordt voor gebruik. Dit laatste kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een bedrijf dat zijn papieren archief digitaliseert met behulp van een scanner die de leverancier verhuurt.
Het XaaS-aanbod staat haaks op het traditioneel verkopen van producten of diensten. Het laatste decennium heeft er een verschuiving plaatsgevonden van het bezit naar het gebruik van ICT-oplossingen. Vandaar dat Anything as a Service steeds populairder wordt. De “x” in de afkorting XaaS staat voor een onbekende waarde. Zo staat de term open voor alle nieuwe producten of diensten die in gebruiksvorm worden aangeboden.
Vormen van Anything as a Service
De meest bekende XaaS zijn SaaS (Software as a Service), PaaS (Platform as a Service) en IaaS (Infrastructure as a Service). Daarnaast komen er steeds meer nieuwe vormen bij. Voorbeelden van nieuwe XaaS zijn:
- Hardware as a Service (HaaS)
- Storage as a Service (SaaS)
- Database as a Service (DBaaS)
- Disaster Recovery as a Service (DRaaS)
- Communications as a Service (CaaS)
- Network as a Service (NaaS)
XaaS en cloud-computing
Toegang via het internet roept meteen de term cloud op. XaaS en cloud houden dan ook sterk verband met elkaar. Niet elke cloud-oplossing komt in de vorm van een XaaS, maar de meeste XaaS-oplossingen maken wel gebruik van de cloud om het betreffende product of de dienst te verschaffen aan de klant. Bedrijven met een XaaS-abonnement maken gebruik van software, platforms etc. die op de servers van de leverancier staat. Via cloud computing kunnen zij gebruik maken van hun abonnement vanaf hun eigen werkplek.
Voor- en nadelen van XaaS
De belangrijkste reden waarom bedrijven kiezen voor XaaS-oplossingen is de lagere initiële investering. Er is geen aankoopprijs, en er zijn meestal geen implementatiekosten. Daarnaast hoeft een bedrijf zelf geen extra opslagruimte of andere hardware aan te schaffen. Bedrijven betalen abonnementskosten, meestal per maand. Dit kan een vast bedrag per gebruiker zijn, of berekend worden naar verbruik. Voor erg grote bedrijven die de oplossing voor lange tijd willen gebruiken kan aankopen echter nog steeds interessanter zijn. De initieel hoge investering wordt door dit soort bedrijven na verloop van tijd vaak toch terugverdiend, en ligt lager dan de steeds terugkerende abonnementskosten.
Een tweede reden om te kiezen voor een XaaS-model is de ontzorging van de eigen IT-dienst. De technische ondersteuning en beveiligingsexpertise van de leveranciers van XaaS-oplossingen zorgen ervoor dat IT-medewerkers zich kunnen blijven focussen op hun basistaken. Voor kleinere bedrijven zonder IT-dienst is het soms niet eens noodzakelijk om een in house IT-professional aan te stellen.
Ondanks de voordelen zit er één groot nadeel aan XaaS-oplossingen: het gebrek aan controle. Een bedrijf heeft niet echt zicht op wat er gaande is bij de leverancier en hoe het zit met de verdere ontwikkeling van het product of de dienst. Ze weten niet altijd in hoeverre de continuïteit van hun abonnement gegarandeerd is. De leverancier kan op elk moment beslissen om het product of de dienst aan te passen of stop te zetten. Om verrassingen te voorkomen, kan een bedrijf daarom bij de onderhandelingen met XaaS-leveranciers bepaalde garantieclausules bedingen.