WhatsApp Facebook Twitter LinkedIn Mail

Servers

Wat is een server en waarvoor wordt hij gebruikt?

Een server dient voor het opslaan, distribueren en verstrekken van informatie. Voor het verstrekken van informatie wordt het model client-server gebruikt. Hierbij vraagt een computer, webpagina of applicatie (de client) de informatie op bij de server. Deze laatste controleert of de client bevoegd is om de informatie te ontvangen.

model client server

Servers kunnen een fysiek apparaat zijn (hardware), maar ook geïnstalleerd worden als virtual machine (virtual server genoemd). In het geval van hardware gaat het om een fysieke kast die (afhankelijk van de grootte) in een datacenter of op kantoor staat. In het geval van een virtual machine wordt er over een Virtual Private Server (VPS) gesproken. Hierbij wordt een deeltje van een andere fysieke server gebruikt als ‘gastheer’ (host) om de virtuele server te installeren.

De meeste servers worden ingezet voor toepassingen die continu moeten draaien, zoals webpagina’s, e-mail en e-commerce. Vandaar dat servers eigenlijk bijna nooit uitgezet worden. Als een server plotseling niet meer werkt, kan dit veel problemen veroorzaken bij gebruikers. Daarom hebben de meeste servers een bepaalde ‘foutentolerantie’ (fault tolerance). Dit betekent dat als er een bug of foute procedure gedetecteerd wordt, niet meteen de hele server uitvalt. Het defecte deel wordt in deze gevallen als het ware afgesloten en zo snel mogelijk hersteld. Ondertussen blijft de server operationeel.

Verschillende soorten servers

Er bestaan veel verschillen tussen servers onderling. De meest gebruikte en bekende zijn de volgende:

  • Webserver: voor de opslag en organisatie van de inhoud van webpagina’s. Deze inhoud wordt via de webbrowser van de client weergegeven. De client kan op zijn beurt dan weer gegevens (die gebruikers ingeven in bijvoorbeeld webformulieren) doorgeven voor opslag op de server. Bij deze gegevensuitwisseling wordt er meestal gebruik gemaakt van http (HyperText Transfer Protocol). Dit protocol zorgt ervoor dat de webbrowser en de server dezelfde ‘taal’ spreken, en de informatie dus correct kan worden uitgewisseld over het World Wide Web (www). De meest gebruikte webservers zijn Apache webserver, Nginx en Windows Server.
  • Domain Name Server (DNS): voor het koppelen van het domein van een website aan een IP-adres. Het domein is de naam die een webpagina krijgt (www.domeinvoorbeeld.nl). Het IP-adres (00.000.000.00) is een uniek nummer toegekend aan de webserver die de inhoud van deze pagina beheert. Wanneer een gebruiker een domeinnaam ingeeft, wordt door de DNS geverifieerd bij welk IP-adres de domeinnaam hoort. Zodra de verificatie compleet is, wordt de inhoud van de webserver weergegeven in de webbrowser van de client.
    Opmerking: soms wordt er ook gesproken van Domain Name Service of Domain Name Space. Hierdoor verandert de functie van de server niet.
  • Proxyserver: hiermee wordt een webbrowser of applicatie van de client gekoppeld aan een extern systeem om sneller en efficiënter toegang te krijgen of bewerkingen uit te voeren. Een proxyserver zorgt ervoor dat gegevens (tijdelijk) worden opgeslagen in de cache. Deze virtuele opslagplaats zorgt ervoor dat webpagina’s die al een keer bezocht zijn, eenvoudiger geladen worden. Ze hoeven namelijk niet meer helemaal van de server te komen. Hierdoor wordt er ook bespaard op bandbreedte. Bovendien kunnen al eerder ingevulde gegevens bijgehouden worden in de cache. Zo kunnen bijvoorbeeld de klantgegevens bij een volgende bestelling op een webshop automatisch aangevuld worden.
  • Mail Server: regelt de werkstromen rond e-mails. Deze server zorgt ervoor dat e-mails efficiënt gestuurd en ontvangen worden.
  • FTP Server (File Transfer Protocol): voor de uitwisseling van bestanden tussen client en server. Servers ontvangen bestanden van clients, terwijl deze clients weer bestanden kunnen downloaden van de server. Om de snelheid van deze overdrachten te verhogen, wordt het SFTP (SSH File Transfer Protocol) gebruikt. Dit protocol zorgt tegelijkertijd ook voor een hoger veiligheidsniveau.

Bovenstaande lijst geeft een overzicht van de meest gebruikte servers. Er bestaan er echter nog heel wat meer: van servers voor het spelen van videogames tot het beheren van chatsystemen voor bedrijven.

Ook databases worden soms servers genoemd. Toch is dit niet helemaal correct. Een database is namelijk software die geïnstalleerd wordt op een server. Deze software zorgt ervoor dat grote hoeveelheden data geordend opgeslagen worden. Zo hebben de bevoegde programma’s en gebruikers steeds eenvoudig toegang.

Let op: databases bevatten vaak waardevolle en gevoelige bedrijfsinformatie. Daarom is het belangrijk goed op te letten bij het kiezen van een database. De ERP Wijzer 2024 bevat daarom een vergelijking van verschillende databases.

Servers in de cloud of on-premise: verschillen en kosten

Zodra het duidelijk is dat een server wenselijk of nodig is, moet de implementatievorm worden gekozen: in de cloud of on-premise. Daarnaast moet een bedrijf kiezen of de server wordt aangekocht, of dat er voor een SaaS-model gekozen wordt, waarbij een (maandelijkse) huurprijs betaald wordt.

Bij kleine en middelgrote bedrijven (mkb) is er de tendens om voor de cloud te kiezen. Dit is te danken aan verschillende factoren, o.a. de snelle implementatie, de ontzorging omdat het onderhoud uit handen wordt gegeven, en de lagere implementatiekosten. De implementatie, het onderhoud en de huur van een geschikte plek voor een server on-premise kan namelijk duur uitvallen voor een bedrijf uit het mkb. Bovendien duurt de levering en installatie van een server on-premise vaak 3 tot 10 dagen, of langer. Deze tijdsduur hangt af van verschillende factoren, zoals het soort hardware, het vermogen, het merk en eventuele extra kenmerken.

Belangrijk: er zijn veel factoren waarmee een organisatie rekening moet houden bij de keuze voor de cloud of on-premise. De ERP Wijzer bevat een tabel waarin beide opties vergeleken worden.

Voor grote bedrijven, die vaak meerdere of heel specifieke soorten servers nodig hebben, is het soms (financieel) interessanter de servers on-premise te installeren. De initiële kosten van deze servers zijn hoger, maar als ze vele jaren gebruikt worden, resulteert deze investering in de meeste gevallen in een kostenbesparing. Soms is een on-premise server ook gewenst om de volledige controle over gevoelige data te houden, of omdat er specifieke vereisten zijn. Denk bij dit laatste bijvoorbeeld aan servers met een extreem groot vermogen of capaciteit, of met de meest professionele grafische kaarten.

Het is (voorlopig) moeilijk om de maximale kracht van een klassieke server on-premise te evenaren met een cloudserver. De cloudservers die hier toch in slagen, hebben een hoog prijskaartje. Een cloudserver met groot vermogen, een speciale grafische kaart, uitgebreide RAM, SSD en een grote opslagruimte, heeft al snel een huurprijs van 1500 euro per maand. Dit terwijl de aanschaf van een server met dezelfde kenmerken on-premise tussen de 12.000 en 13.000 euro kost. In minder dan een jaar tijd is het aanschaffen van een server dus al voordeliger dan het huren ervan.

Ondanks de prijs voor de server zelf, kan de balans toch nog doorslaan in het voordeel van de cloud. SaaS-abonnementen zijn in de meeste gevallen namelijk inclusief onderhoud. Dit betekent dat een bedrijf hiervoor geen mensen in dienst hoeft te nemen, of een extern bedrijf in de arm hoeft te nemen, waarmee kosten kunnen worden bespaard. Bovendien is het niet nodig om te zorgen voor ruimte en infrastructuur binnen het bedrijf. Ook ventilatiesystemen en extra stroomvoorziening zijn onnodig.

Een laatste, minder bekende, optie is die van een virtual server. Hierbij wordt een kleine partitie van andere hardware, vaak de desktopcomputer van medewerkers, gebruikt om een deeltje van de server te installeren. Zo verkrijgt een bedrijf een volledige server verdeeld over verschillende machines. Dit is handig wanneer er verschillende operating systems (Windows, Linux etc.) of applicaties gebruikt moeten worden, maar het geen optie is om verschillende servers te installeren. Toch heeft ook deze implementatievorm nadelen. Zo kunnen de initiële kosten hoger liggen dan die voor een server in de cloud, en ligt het rendement lager dan bij traditionele servers.

Dit artikel als bron gebruiken? Klik en kopieer:

European Knowledge Center for Information Technology. (2023, 7 december). Servers. ICT Portal. https://www.ictportal.nl/ict-lexicon/servers