WhatsApp Facebook Twitter LinkedIn Mail

Back-up: hoe zorg je ervoor dat je ‘verloren’ data altijd terug kan halen?

Inhoudsopgave

  1. Wat is een back-up?
  2. Aandachtspunten bij een back-up-strategie
  3. Soorten back-ups
    1. Back-ups afhankelijk van de locatie
    2. Back-ups afhankelijk van de vorm
  4. Frequentie van de back-ups
  5. Kosten voor het opslaan van back-ups

Wat zijn back-ups en waarom moeten ze worden uitgevoerd?

Back-ups zijn kopieën van data. Deze kopieën worden bewaard op een andere plaats dan de originele data, zoals op externe servers, een externe harde schijf, in een datacenter via een cloudservice etc. Zo kunnen de data steeds gerecupereerd worden, mochten ze op hun originele locatie verloren gaan of gestolen worden. Het maken van back-ups is een van de belangrijkste elementen van IT-security. De meeste bedrijven maken ze sowieso, maar back-ups zijn ook verplicht voor organisaties die een bepaalde ISO-norm willen behalen, zoals de norm ISO 27001 voor informatiebeveiliging.

Tip! Het is aan te raden steeds twee back-ups van dezelfde data te maken. Mocht er iets misgaan met de eerste back-up, bijvoorbeeld als de kopie niet (volledig) gelukt is, dan is er altijd nog een andere reservekopie.

Er kan een back-up worden gemaakt van alle data die een bedrijf digitaal voorhanden heeft, zoals die in documentbeheersystemen, ERP-pakketten, CRM-software, HRM-applicaties en databases. Toch is het niet altijd nodig om van het volledige gegevensbestand een back-up te maken, want sommige data zijn mogelijk niet relevant genoeg, dubbel of zelfs verkeerd. Deze back-ups zouden onnodig opslagcapaciteit innemen. Daarom is het belangrijk eerst vast te leggen welke data periodiek gekopieerd moeten worden.

Waar moet een bedrijf op letten bij het opstellen van een back-up-strategie?

Bij het uitdenken van een strategie voor de back-ups, is het belangrijk om met deze punten rekening te houden:

  • Downtime: back-ups maken kost tijd. Afhankelijk van de hoeveelheid data die gekopieerd moeten worden, zal het proces langer of korter duren. Tijdens dit proces kunnen bepaalde werkzaamheden niet uitgevoerd worden. Daarnaast kan er verwarring ontstaan over welke veranderde gegevens wel of niet zijn opgenomen in de back-up. Om de downtime van het systeem te verkorten, is het zaak om geen onnodige data te kopiëren. Er kan ook voor gekozen worden om back-ups in gedeeltes uit te voeren, bijvoorbeeld per afdeling.
  • Opslagcapaciteit: het moet op voorhand duidelijk zijn hoeveel opslagcapaciteit er nodig is voor de back-ups. De meeste multinationals maken bijvoorbeeld vaker back-ups of van een grotere hoeveelheid data dan een bedrijf uit het mkb. Daarnaast is het ook van belang hoelang de back-ups bewaard worden. Als een back-up na een maand verwijderd kan worden, komt er sneller weer opslagplaats vrij dan wanneer de kopie drie jaar moet worden bewaard.
  • Automatisering: back-ups kunnen handmatig of automatisch uitgevoerd worden. Tegenwoordig gebeurt dat meestal automatisch. Er hoeft dan maar één keer te worden ingesteld welke data gekopieerd moeten worden, met welke frequentie en waar ze worden opgeslagen. Ook voorkomt dit dat het maken van een back-up vergeten wordt.
    Let op: back-ups zijn van cruciaal belang als een bedrijf wordt aangevallen door een hacker, maar met automatische back-ups kan het toch nog misgaan. Als de back-up van een server bijvoorbeeld op een andere server wordt opgeslagen, en de twee servers continu verbonden zijn, dan kan een hacker via de computer ook bij deze tweede server komen. De hacker kan dan zowel de originele als de gekopieerde data gijzelen. Overleg met de leverancier over deze risico’s, en zorg ervoor dat beide opslagplaatsen alleen verbonden zijn op het moment van de back-up.
  • Gevoelige data: afhankelijk van de gevoeligheid van de data, moeten er bepaalde maatregelen getroffen worden voor de back-ups. Een bank kiest er bijvoorbeeld vaak voor om de kopieën van klantdata zelf, on-premise, te beheren, met behulp van een gespecialiseerd team.
    Let op: elke strategie heeft zijn voor- en nadelen. Back-ups on-premise bewaren mag bijvoorbeeld wel het veiligst lijken, maar als er een brand is, raakt alles verloren. Daarnaast heeft niet elk bedrijf een IT-team dat vergaand gespecialiseerd is in IT-security. In zo’n geval is het vaak veiliger om de back-ups op te slaan in een gespecialiseerd datacenter.

Welke soorten back-ups bestaan er?

Er bestaan heel veel manieren om back-ups te maken, en dat geldt ook voor de manier van opslaan. Het is belangrijk hier goed over na te denken om tot een consistent, veilig en gebruiksvriendelijk back-up-beleid te komen.

Verschillende back-ups al naargelang de opslaglocatie

Back-ups moeten altijd ergens bewaard worden. Dit kan binnen het bedrijf zelf gebeuren (on-premise), of op een externe locatie. Vroeger werden de kopieën op fysieke dragers (denk aan cd-roms, diskettes, harde schijven) naar hun veilige locatie gebracht. Tegenwoordig wordt er meer gebruik gemaakt van de cloud. Daarmee is een fysieke verplaatsing naar het datacenter niet meer nodig, en zijn de back-ups steeds via het bedrijfsnetwerk beschikbaar.

Wat wel hetzelfde blijft, is dat het belangrijk is om de kopieën op verschillende plaatsen op te slaan. Als er twee back-ups worden gemaakt, maar deze op servers in dezelfde ruimte staan, is de kans groot dat bij een brand of wateroverlast beide kopieën verloren gaan. Ook als verbonden servers aangevallen worden door hackers, zijn alle kopieën weg. Dit kan ook in de cloud gebeuren, als de back-ups via dezelfde clouddienst opgeslagen worden. Het beste is dus om kopieën te spreiden. Voorbeelden hiervan zijn de verspreiding op servers van verschillende vestigingen, in verschillende clouddiensten of een combinatie van kopieën in het eigen bedrijf en in de cloud.

Er zijn enkele verschillen tussen back-ups in de cloud en on-premise:

  • In de cloud: meestal gaat het hier om een SaaS-model, waarbij de cloud-infrastructuur in bezit is van de leverancier. Het bedrijf betaalt deze leverancier al naargelang de grootte van de gebruikte opslagruimte. Het is hierbij belangrijk om na te denken over het soort cloud dat gebruikt zal worden: privé of publiek. Om veiligheidsredenen kiezen de meeste bedrijven voor een privé-cloud. Nog een aandachtspunt is de Service Level Agreement (SLA), met garanties voor de opslag en beschikbaarheid van de back-ups. Bekende systemen voor back-ups in de cloud zijn: AWS Backup, Azure Backup en Cloud Backup van IBM.
  • On-premise: in dit geval worden back-ups bijgehouden op lokale hardware. Dit kan gaan om servers, USB-sticks, harde schijven, cassettes enzovoort. Voor de opslag van back-ups gebruiken bedrijven nog vaak de oudste technologie uit het lijstje: de cassette. Deze is uit gebruik geraakt voor dagelijkse computergebruik, maar de duurzaamheid van de technologie maakt haar ideaal voor back-ups. Er zijn verschillende soorten cassettes, onder andere Linear Tape-Open (LTO). Bedrijven die deze cassettes gebruiken, kunnen het in- en uithalen ervan automatiseren met robots. Onderstaande video van IBM toont hoe dat in zijn werk gaat:
  • Hybride: de meest voorkomende situatie is dat bedrijven zowel een lokale kopie bijhouden, als eentje in de cloud. Dit is niet alleen veiliger, maar ook praktischer. Stel dat er bijvoorbeeld een internetprobleem opduikt, dan kan het bedrijf nog steeds bij de lokale kopie. En mocht de lokale kopie beschadigd raken, dan staat dezelfde versie nog op de cloud.
Tip! Meer tips en aandachtspunten bij de keuze voor cloud en/of on-premise kunnen zich oriënterende projectleiders vinden in de ERP Wijzer.

Verschillende back-ups al naargelang hun werkwijze

Er bestaan ook verschillen in back-ups die in relatie staan tot de hoeveelheid data die gekopieerd worden:

  • Volledige back-up: een kopie van alle bestanden, of ze nu veranderd zijn of niet.
  • Differentiële back-up: een kopie van alle bestanden waarin iets veranderd is sinds de laatste volledige back-up. Ook een bestand waarin maar één karakter werd gewijzigd, wordt dus in zijn geheel overschreven.
  • Incrementele back-up: een kopie van alleen de specifieke gegevens die veranderd zijn sinds de laatste volledige of differentiële back-up. Een bestand (bijvoorbeeld een Word-document) dat gewijzigd is ten opzichte van de vorige back-up, wordt dus niet in zijn geheel overschreven. Alleen het gewijzigde puntje (bijvoorbeeld een karakter) wordt toegevoegd of gewijzigd in de bestaande kopie.
  • Mirror back-up: een ‘spiegel’ van de data. Dit betekent dat wanneer er data verwijderd worden op de originele opslagplaats, deze ook verwijderd worden in de back-up. Vaak gebeurt dit bovendien in real-time. De RAID-methode is een voorbeeld van de mirror back-up in real-time. Hierbij worden er continu twee kopieën opgeslagen van data. Het nadeel daarvan is dat beide opslagplaatsen steeds verbonden zijn, en dat een probleem met het systeem dus álle kopieën kan beschadigen.

back up types

Hoe vaak moet een back-up uitgevoerd worden en hoelang moet deze bewaard worden?

Er is geen vaste regel voor de frequentie van back-ups, maar de meeste bedrijven maken één of twee keer per dag een (gedeeltelijke) back-up. Differentiële en incrementele back-ups nemen minder tijd in beslag dan volledige back-ups, maar een volledige back-up geeft meer zekerheid. Daarom combineren veel organisaties de verschillende soorten. Tijdens het weekend maken ze bijvoorbeeld een volledige back-up, en elke dag een differentiële of incrementele back-up. Zo wordt er tijd bespaard, maar is er toch de zekerheid van een volledige kopie die teruggezet kan worden mocht er iets gebeuren.

Back-ups kunnen natuurlijk niet voor eeuwig bewaard worden. Dan zou het bedrijf opslagruimte moeten blijven aankopen of huren. Gemiddeld worden back-ups zo’n 1 tot 3 maanden bewaard. Maar deze periode hangt ook sterk af van het soort data en de geldende wet- en regelgeving.

Wat kost het om back-ups te maken?

De prijs van een back-up-systeem hangt af van de benodigde opslagcapaciteit en de opslagplaats. Een ‘cabine’ (rack) met 12 harde schijven van elk 16 terabyte kost gemiddeld tussen de 9.000 en 10.000 euro. Dit is een eenmalige aanschafprijs, maar de harde schijven zullen ook onderhouden moeten worden. Hetzelfde geldt als een bedrijf ervoor kiest om zelf een server aan te schaffen.

In de cloud wordt het kostenplaatje anders berekend. Hier wordt er per maand en per GB of TB gefactureerd. Azure biedt bijvoorbeeld opslagruimte aan voor prijzen tussen de € 0,0189/GB/maand tot € 0,0480/GB/maand.

Let op! De goedkoopste versie van Azure maakt drie kopieën, maar slaat ze allemaal in dezelfde regio op, waardoor er meer kans is om ze allemaal kwijt te raken bij een grootschalige aanval of ramp. Duurdere versies verdelen de kopieën over verschillende geografische locaties. Er zijn dus wel wat verschillen, ook tussen leveranciers onderling. Voor advies op maat kunt u terecht bij ICT Portal: +31 (0)20 369 0457.

Dit artikel als bron gebruiken? Klik en kopieer:

European Knowledge Center for Information Technology. (2021, 19 oktober). Back-up: hoe zorg je ervoor dat je ‘verloren’ data altijd terug kan halen? ICT Portal. https://www.ictportal.nl/ict-lexicon/back-up